Barbara Kwiatkowska-Lass
.jpg) (1961) | |
| Imię i nazwisko |
Barbara Kwiatkowska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 czerwca 1940 |
| Data i miejsce śmierci |
6 marca 1995 |
| Zawód | |
| Współmałżonek |
Roman Polański |
_Barbara_Lass_04_(cropped).jpg)
,_26_Rakowicka_street,_Krak%C3%B3w,_Poland.jpg)
Grób Barbary Kwiatkowskiej-Lass
Barbara Kwiatkowska, pseudonim art. Barbara Lass (ur. 1 czerwca 1940 w Patrowie koło Gostynina[1], zm. 6 marca 1995 w Baldham koło Monachium[2]) – polska aktorka filmowa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Początki kariery
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu II wojny światowej została tancerką w zespole CRZZ „Skolimów”, uczyła się także w warszawskiej szkole baletowej[3][1].
Zagrała główną rolę w komedii Tadeusza Chmielewskiego Ewa chce spać (1957)[3][4]. Wbrew krążącym pogłoskom, nie trafiła do filmu po udziale w konkursie „Piękne dziewczyny na ekrany” (organizowanym przez tygodnik „Film”), bo wcale się do niego nie zgłosiła[5]. W istocie została wypatrzona przez Chmielewskiego i Andrzeja Czekalskiego podczas kręcenia scen tanecznych do krótkometrażowego filmu Bronisława Broka Epizod[1][6]. Po premierze Ewy… stała się rozpoznawalna w Polsce, a jej zdjęcia pojawiały się na okładkach poczytnych czasopism[7].
Następnie zagrała m.in. studentkę ASP Iwonę Słowikowską w komedii Pan Anatol szuka miliona (1958), Sabinę Lamięcką w Żołnierzu królowej Madagaskaru (1958), babcię klozetową w młodości w dyplomowym filmie Romana Polańskiego Gdy spadają anioły (1959) i bezpruderyjną Jolę w Zezowatym szczęściu (1960) Andrzeja Munka[8].
Kariera za granicą
[edytuj | edytuj kod]W 1959 była członkinią polskiej delegacji na 7. Międzynarodowym Festiwalu Młodzieży w Wiedniu[9]. Tam została dostrzeżona przez francuskiego reżysera Roberta Ménégoza, który powierzył jej główną rolę – obok Jeana-Louisa Trintignanta – w swoim filmie Tysięczne okno (1960)[3][10]. Następnie wystąpiła, już pod pseudonimem Barbara Lass, jako anarchistka Francai Fossati w filmie Co za radość żyć z Alainem Delonem[3][11].
W 1963 zagrała główną rolę Françoise Merigne w filmie Rififi w Tokio[12]. Na planie zdjęciowym nawiązała romans z aktorem Karlheinzem Böhmem, za którego wkrótce wyszła za mąż, wcześniej rozwodząc się z Romanem Polańskim[12].
Spowolnienie kariery
[edytuj | edytuj kod]Od połowy lat 60., pod wpływem męża, grała rzadziej, głównie w niemieckich filmach, choć pojawiła się też w Jowicie (1967) Janusza Morgensterna[13].
Grała później m.in. rolę Rosalidy, kobiety lekkich obyczajów, w filmie Krzysztofa Zanussiego Sinobrody (1983) oraz Ines, główną bohaterką Stachel im Fleisch (1981).
Współpracowała z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa w Monachium[14] oraz działała w niepodległościowym Klubie Niezależnej Myśli Politycznej imienia Juliusza Mieroszewskiego. Była wiceprzewodniczącą i jednym z założycieli Stowarzyszenia na Rzecz Porozumienia Niemiecko-Polskiego[14], m.in. jej zasługą było wprowadzenie do monachijskiej telewizji kablowej Telewizji Polonia.
Śmierć i pogrzeb
[edytuj | edytuj kod]Zmarła nagle na udar mózgu, 6 marca 1995, podczas koncertu Ala Porcino[3][15]. Spoczywa w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[3] (kwatera LXIX pas C-1-8)[16]. Jej pomnik nagrobny jest dziełem Mariana Koniecznego, na płycie znajdują się m.in. słowa Jacka Kaczmarskiego: „Ewa chce spać… Basia kochała, żyła – teraz śpi”[17].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]9 września 1959 wyszła za reżysera Romana Polańskiego, jednak rozwiedli się w 1962[3][8]. Miała przelotny romans z artystą-grafikiem Lechem Zahorskim, a w trakcie małżeństwa z Polańskim również z reżyserem Gillem Pontecorvo[18]. Na planie filmu Rififi w Tokio zaczęła romans z aktorem Karlheinzem Böhmem, który został jej drugim mężem i z którym miała córkę, Katharinę (ur. 1964), również aktorkę[3][19]. Po drugim rozwodzie na początku lat 80. jej partnerem życiowym został muzyk jazzowy Leszek Żądło, z którym pozostała aż do swojej śmierci[3][15].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Koncert ku pamięci Barbary Kwiatkowskiej odbył się w Monachium w Teatrze „Kleine Komedie”, 6 marca 2005 w dziesiątą rocznicę jej śmierci[14].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1957: Ewa chce spać jako Ewa Bonecka – za tę rolę otrzymała nominację do nagrody Złota Kaczka
- 1958: Pan Anatol szuka miliona jako Iwona Słowikowska
- 1958: Żołnierz królowej Madagaskaru jako Sabina Lamięcka
- 1959: Obrazki z podróży (niewymieniona w czołówce); etiuda szkolna
- 1959: Tysiąc talarów jako Kasia Wydech
- 1959: Gdy spadają anioły jako staruszka w młodości; etiuda szkolna
- 1959: Słoń jako uczennica; etiuda szkolna
- 1960: Ostrożnie Yeti jako panna młoda (niewymieniona w czołówce)
- 1960: Zezowate szczęście jako Jola
- 1960: Tysięczne okno (La Millième fenêtre jako Ania
- 1961: Co za radość żyć (Che gioia vivere) jako Franca Fossati (jako Barbara Lass)
- 1961: Lycanthropus jako Priscilla
- 1962: Spóźnieni przechodnie jako ona sama
- 1962: Miłość dwudziestolatków jako Basia (nowela Warszawa)
- 1963: Rififi w Tokio (Du rififi à Tokyo) jako Françoise Merigne
- 1963: Występek i cnota (Le Vice et la vertu) jako kelnerka (niewymieniona w czołówce)
- 1965: Serenada dla dwóch szpiegów (Serenade für zwei Spione) jako Tamara
- 1967: Jowita jako Agnieszka „Jowita”
- 1970: Der Pfarrer von St. Pauli jako Dagmar
- 1970: Hauser's Memory jako Angelika (film TV)
- 1972: Doppelspiel in Paris - Zeugenberichte aus dem gefährlichen Leben der Mathilde Carré jako Renée Borni (film TV)
- 1973: Thanatos palace hotel jako Kirby Shaw (film TV)
- 1973: Opowieść o Effi Briest (Fontane Effi Briest) jako polska kucharka
- 1974: Jak to się robi jako przygodna znajoma
- 1981: Bolesne relacje (Stachel im Fleisch) jako Ines
- 1984: Sinobrody (Blaubart) jako Rosalinde (film TV)
- 1986: Milczenie pisarza (Das Schweigen des Dichters) jako Janina
- 1986: Róża Luksemburg jako matka Róży
- 1990: Zwariowana para (Eine Wahnsinnsehe) jako Herta (film TV)
- 1991: Moskwa - Pietuszki (Moskau - Petuschki) jako Fürstin (film TV)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Kienzler 2015 ↓, s. 158.
- ↑ Barbara Kwiatkowska-Lass w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b c d e f g h i Filip Gańczak: Taka była pierwsza żona Polańskiego. kultura.newsweek.pl, 2010-03-06. [dostęp 2012-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-17)].
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 158–160.
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 155.
- ↑ Sonia Miniewicz: Barbara Kwiatkowska-Lass: kochała, żyła – teraz śpi. onet.pl, 2020-06-01. [dostęp 2020-06-02].
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 160.
- ↑ a b Kienzler 2015 ↓, s. 163.
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 164.
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 164–165.
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 165.
- ↑ a b Kienzler 2015 ↓, s. 166.
- ↑ Barbara Kwiatkowska - zapomniana gwiazda polskiego kina. polskieradio.pl. [dostęp 2024-08-19].
- ↑ a b c X rocznica śmierci. polonikmonachijski.de, 2005. [dostęp 2012-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-17)].
- ↑ a b Kienzler 2015 ↓, s. 168.
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Barbara Kwiatkowska-Lass. rakowice.eu. [dostęp 2019-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 169.
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 162, 166.
- ↑ Kienzler 2015 ↓, s. 167.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogdan Żurek, Mariusz Kubik: Barbara Kwiatkowska – Lass (1940 -1995). 10. rocznica śmierci. Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego / wolnaeuropa.pl, 2005. [dostęp 2023-11-15].
- Iwona Kienzler, Uwodzicielki, skandalistki i seksbomby PRL, Bellona SA, 2015, ISBN 978-83-11-13845-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Barbara Kwiatkowska-Lass w bazie IMDb (ang.)
- Barbara Kwiatkowska-Lass w bazie Filmweb
- Barbara Kwiatkowska-Lass w bazie filmpolski.pl
- Barbara Kwiatkowska-Lass, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].
- Barbara Kwiatkowska-Lass na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Barbara Kwiatkowska-Lass w wirtualnym albumie w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”